Sessiz İstifa…
Hala “Büyük İstifa”yı, nedenlerini, etklerini ve sonuçlarını konuşurken şimdi de “Sessiz İstifa” gündemimize girdi. Pandemiyle beraber iş hayatının gündemine gelen “Büyük İstifa” yerini Sesiz İstifaya bırakıyor. Sessiz İstifa, çalışanın işini bırakıp şirketten ayrıldığı anlamına gelmiyor; işini – performansını – beklentilerini sınırlayıp şirkette kaldıkları anlamında geliyor.
Hala şirkette olan, akıl – kalp – enerji olarak kuruma değer katmayı kesen ve o kurumdaki kariyer hedeflerini rafa kaldırmış, iş tanımlarında yazanlara sadık kalan ve bazen o beklentileri bile minimumda yerine getiren bir profilden bahsediyoruz. Daha önce de işini “asgari düzeyde yaparak” tükenmişliğe tepki gösteren çalışanlar tabi ki vardı. Bu dönemde sayıda ciddi bir artış var.
Neden çalışanlar Sessiz İstifa ediyor kısmını iyi analiz etmek gerekir. Temel nedenlere bakıldığında karşımıza çıkanlar:
1. Çalışanın tükenmişlik yaşaması
2. Konumundan memnun olmaması
3. Başka bir iş arayışında olması
4. Kişisel korkularının olması
5. Büyük İstifa ile birlikte kurumların ve iş hayatlarının sorgulanması
6. Kurumda kariyer planlamasının bulunmaması, çalışanın ne yaparsa yapsın ilerleyemeyeceğini anlaması
7. Kurumun değer vermemesi
8. Kurumun misyonu ve vizyonu ile kendini örtüştürememesi, çalışanların anlam arayışlarının artması
9. Beklentilerin karşılanmaması
10. İş – Yaşam dengesinin yeni kuşakla beraber daha önemli hale gelmesi
11. Ekonomik krizlerin bahane olarak kullanılmasıyla birlikte sosyal hakların azaltılması
12. Çalışanların kurumdaki dinamikleri saygısızlık olarak görmesi
13. Yönetilemeyecek iş yükünün olması
14. Çalışanların artık yaptıkları işle gurur duymaması
15. Uzaktan çalışmanın profesyonelce yönetilememesi ve çalışanın kendisini değersiz hissetmesi
Asana’nın 2022 İş Anatomisi raporuna göre, 10 çalışandan yedisinin 2021 yılında tükenmişlik yaşamış olduğunu ortaya koyuyor. Raporun detaylarında büyük istifanın tetiklendiği ve aynı zamanda işi yavaşlatma, performansı sınırlandırmaların arttığı ele alınıyor. Çalışanlarımızda toplantılara katılmama, geç gelme veya erken çıkma, ekip projelerinde arkada kalma veya projelere katılımda gönülsüzlük, enerji – tutku – coşku eksikliği gibi belirtileri görüyorsak Sessiz İstifanın söz konusu olabileceğini bilmeliyiz. Tabi ki Sessiz İstifa çalışan memnuniyet ve bağlılığını direkt olarak etkiliyor. Gallup’un 2022 küresel işyeri raporu, Birleşik Krallık’taki çalışanların yalnızca %9’unun işlerine bağlı veya hevesli olduğunu göstererek 38 Avrupa ülkesi arasında İngiltere’nin 33. sırada yer aldığını belirtti. Bu da Birleşik Krallığı Sessiz İstifanın en yoğun konuşulduğu ülke haline getiriyor.
Pandemiyle beraber insanların işleriyle olan ilişkilerini inceleyen araştırmalar artmış durumda; araştırmaların neredeyse hepsi insanların işleriyle ilişki kurma biçimlerinin değiştiğini savunuyor. Nottingham Üniversitesi’nde örgütsel davranış alanında doçent ve meslekler arası eğitim ve öğrenim merkezinin direktörü Maria Kordowicz Sessiz İstifa kavramını en güzel açıklayan akademisyenlerden biri ve çalışanın işe bakışıyla ilgili şunları söylüyor: “Anlam arayışı çok daha belirgin hale geldi. Pandemi sırasında kendi ölümlülüğümüze dair bir his vardı; ve artık çalışanlar daha yüksek sesle kendilerine soruyor: ‘Çalışmak benim için ne anlama gelmeli? Değerlerime daha uygun bir rolü nasıl yapabilirim?’”
Kurumlar çalışanlarını yeniden kazanmak istiyorlarsa Sessiz İstifaya neden olan ve olabilecek her türlü maddeyi gündeme almalı ve üstüne çalışmalıdır. Kurum Kültürü, “Cazip İşveren” olmayı sağlamıyorsa kurum kültürü üzerine çalışmalı. Uzaktan çalışmada çalışan değersizlik yaşıyorsa kurum Uzaktan Çalışma – Uzaktan Ekip Yönetimi konularında sisteme ve çalışanlara yatırım yapmalı. Yukarıda Sessiz İstifaya neden olabilecek temel 15 maddeyi yazdık; bu 15 maddenin her biri için hazırlanacak gelişim yol haritalarıyla Sessiz İstifa durdurulabilir, önlenebilir. Sessiz İstifayı ateşleyebilecek yönetici – sistem – kurum kültürü tetikleyicileri (yöneticinin geri bildirim vermemesi, çalışana zaman ayırmaması, yöneticinin mikro yönetim yapması; delegasyon ve raporlama sistemlerinin olmaması; olumsuz – çözümsüz – yıkıcı iletişim kültürü, ödül – takdir eksikliği gibi tetikleyiciler) varsa bulmak ve proaktif bir şekilde yönetmek Sessiz İstifa ile mücadelede elimizi kuvvetlendirecektir.
2021 yılının başında yazdığım https://www.linkedin.com/pulse/2021de-%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fanlar%C4%B1n%C4%B1-d%C3%BC%C5%9F%C3%BCnen-firmalar-kazanacak-efsun-y%C3%BCksel-tun%C3%A7-1e/ “2021’de çalışanlarını düşünen firmalar kazanacak” yazısı ve https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6930154621915017216?updateEntityUrn=urn%3Ali%3Afs_feedUpdate%3A%28V2%2Curn%3Ali%3Aactivity%3A6930154621915017216%29 “Yetenekleri Bulmak ve Elde Tutmak – Cazip İşveren Olmak” semineri Sessiz İstifa ile mücadelede kesinlikle değerlendirilebilecek bilgileri ve en iyi uygulamaları sunuyor.
M. Efsun Yüksel Tunç
